آسیب‏شناسى تربیتى مهدویّت

مقدمه

محورهاى اصلى آسیب‏شناسى تربیت دینى به قرار زیر است:

محور اول ـ آسیب‏ها حصاربندى و حصارشکنى؛ سلامت: مرزشناسى.

محور دوم ـ آسیب‏ها: کمال‏گرایى (غیر واقع‏گرا) و سهل‏انگارى؛ سلامت: سهل‏گیرى.

پی نوشتها:

1 ـ این مقاله در همایش آسیب‏شناسى تربیت دینى وزارت آموزش و پرورش عرضه گردیده است.
2 ـ «بل نقذف بالحق على الباطل فیدمغه فاذا هو زاهق و لکم الویل مماتصفون.» انبیاء، 18.
3 ـ المفضل بن عمر الجعفى قال: سمعت الشیخ ـ یعنى ابا عبداللّه‏ علیه‏السلام ـ یقول: «ایاکم و التنویه، أما واللّه‏ لیغیبن سبتا من دهرکم و لیخملن حتى یقال: مات؟ هلک؟ بأى واد سلک؟ و لتدمعن علیه عیون المؤمنین و لیکفأن تکفأالسفینه فى أمواج البحر فلا ینجو الا من أخذاللّه‏ میثاقه و کتب فى قلبه الایمان و أیده بروح منه و لترفعن اثنتا عشرة مشتبهة لا یدرى أى من أى، قال: فبکیت ثم قلت له: کیف تصنع؟ فقال: یا أباعبداللّه‏ -ثم نظر الى شمس داخلة فى الصفه- أترى هذه الشمس؟ فقلت: نعم، فقال: لأمرنا أبین من هذه الشمس.»، غیبت نعمانى (ترجمه غفاری)، صص 218-219.
4 ـ عن جابر الجعفى قال: «قلت لأبى جعفر علیه‏السلام متى یکون فرجکم؟ فقال: هیهات هیهات لا یکون فرجنا حتى تغربلوا ثم تغربلوا یقولها ثلثا حتى یذهب اللّه‏ تعالى الکدر و یبقى الصفو». منتخب الاثر، ص 389.
5 ـ عن النبى صلى‏الله‏علیه‏و‏آله انه قال: «المهدى رجل من عترتى یقاتل على سنتى کما قاتلت أنا على الوحی». ینابیع المودة، به نقل از: منتخب‏الاثر، ص 232.
6 ـ ر.ک: منتخب الاثر، فصل دوم.
7 ـ علی بن جعفر عن أخیه موسى بن جعفر علیه‏السلام أنه قال: «اذا فقد الخامس من ولد السابع فالله اللّه‏ فى أدیانکم لایزیلنکم عنها فانه لابد لصاحب هذاالأمر من غیبة حتی یرجع عن هذاالامر من کان یقول به، انما هى محنة من‏اللّه‏ یمتحن اللّه‏ بها خلقه...». غیبت نعمانى، صص 219 ـ 210.
8 ـ ر.ک: پاورقى 3.
9 ـ مفضل بن عمر قال: «قلت لأبى عبداللّه‏ علیه‏السلام : ما علامة القائم؟ قال، اذا استدار الفلک، فقیل: مات أو هلک؟ فى أى واد سلک؟ قلت: جعلت فداک ثم یکون ماذا؟ قال : لایظهر الا بالسیف». نعمانى، ص 225.
10 ـ عن أبى بصیر قال: سعمت أبا جعفر الباقر علیه‏السلام یقول: «...ویضع السیف على عاتقه ثمانیة أشهر هرجا هرجا حتى یرضى اللّه‏...». نعمانى، ص 239.
11 ـ فضیل بن یسار عن أبى عبداللّه‏ علیه‏السلام فى حدیث قال: «و رجال کأن قلوبهم زبر الحدید...». بحارالانوار، ج 13، ص 180، به نقل از: تاریخ ما بعدالظهور، صدر، صص 348 ـ 349.
12 ـ عن أبى‏الجارود عن أبى جعفر علیه‏السلام قال: قال لی: «...اذا سمعتم به فأتوه و لو حبوا على الثلج». نعمانى، ص 222
13 ـ زائدة بن قدامة عن بعض رجاله عن أبى عبداللّه‏ علیه‏السلام قال: «ان القائم اذا قام یقول الناس: أنى ذلک؟ و قد بلیت عظامه». غیبت نعمانى، صص222-223.
14 ـ عمرو بن سعد عن امیرالمؤمنین على بن أبى طالب علیه‏السلام أنه قال یوما لحذیفة بن الیمان: «یا حذیفة لاتحدث الناس بما لایعلمون فیطغوا و یکفروا، ان من العلم صعبا شدیدا محمله لو حملته الجبال عجزت عن حمله، ان علمنا اهل البیت سینکر و تقتل رواته...». غیبت نعمانى، ص203.
15 ـ «و رجال کأن قلوبهم زبر الحدید، لایشوبها شک فى ذات اللّه‏، أشد من الجمر، لو حملوا على الجبال لأزالوها، لا یقصدون برایة بلدة الا أخربوها. کأن على خیولهم العقبان. یتمسحون بسرج الامام علیه‏السلام یطلبون بذلک البرکة. و یحفون به یقونه بأنفسهم فى الحروب و یکفونه ما یرید. فیهم رجال لاینامون اللیل لهم دوى فى صلاتهم کدوى النحل، یبتون قیاما علی أطرافهم و یصبحون على خیولهم، رهبان باللیل لیوث بالنهار.» بحارالانوار، ج 13، ص 180، به نقل از: تاریخ ما بعدالظهور، صص 348ـ349.
16 ـ «ان ربک یعلم انک تقوم أدنى من ثلثى اللیل و نصفه و ثلثه و طائفة من الذین معک...» مزمل، 20.
17 ـ تاریخ مابعدالظهور، صص 351-352.

منابع:
1. 4. الصدر، السید محمد؛ تاریخ مابعدالظهور، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، 1412 ه••.ق.
2. 1. قرآن کریم، ترجمه‏ى محمد مهدی فولادوند، انتشارات سازمان پژوهش و برنامه‏ریزى آموزشى وزارت آموزش و پرورش، 1378.
3. 2. باقرى، خسرو؛ آسیب و سلامت در تربیت دینى، عرضه شده در همایش آسیب‏شناسى تربیت دینى، وزارت آموزش و پرورش، 1380.
4. 3. صافى گلپایگانى، لطف‏اللّه‏؛ منتخب الاثر فى الامام الاثنى عشر، قم، مؤسسة السیدة المعصومة، 1421 ه••.ق.
5. 5. نعمانى، محمد؛ غیبت، ترجمه: جواد غفارى، تهران، کتاب‏خانه‏ى صدوق، بازار سراى اردیبهشت، 1363 ه••.ش.
دکتر خسرو باقرى